Olivia, 5-vjeçarja autike që lufton për të folur

Bardha Qokaj

-Në Sanxhak, një fshat i Kurbinit, bien menjëherë në sy kushtet e këqija të jetesës dhe varfëria e madhe. Por ekziston një shtëpi ku heshtja bëhet shurdhuese në veçanti. Fëmijët e tjerë na çojnë në shtëpinë e Olivias. Edhe pse ishte një ditë e bukur me diell, nuk e gjetëm Olivian pesëvjeçare duke luajtur jashtë me fëmijët e tjerë të lagjes. Më pas kuptuam edhe shkakun. Shtëpia e familjes e saj ishte aq e heshtur saqë dukej sikur askush nuk ndodhej brenda. Përmes dritares, vumë re Olivian që ishte duke parë televizor. Trup i imët, fytyrë e bardhë, flokë gështenjë deri tek shpatullat dhe sy të bukur. Më në fund, e ëma u kthye dhe na ftoi brenda. Prania jonë e bëri të ndrojtur vajzën e vogël e cila u përpoq të fshihej. Nuk është mësuar që të jetë në shoqërinë e shumë njerëzve. Shumicën e kohës pëlqen të qëndrojë vetëm ose të lua- jë me kafshët shtëpiake. Shoqja e saj më e mirë është macja e gjyshes. Kjo është bota e Olivias, por ajo vetë nuk mundet të tregojë se si ndihet.

Një festë e munguar

Prindërit e Olivias e kanë parë atë të hedhë shtat. I panë buzëqeshjen e parë, shquan dhëmbët e parë dhe festuan hapat e saj të parë. Por, është një festë që ende nuk është festuar e plotë: ajo e fjalëve të para. "Të ther në zemër kur fëmija yt nuk kërkon kurrë ushqim, kurrë nuk të tregon përse është duke qarë dhe kurrë nuk të thërret ‘mami’",- thotë Luljeta, 28 vjeçare, duke u përpjekur të mbajë lotët. Paçka se goja e Olivias nuk mund të formojë fjalë, ajo komunikon me sytë e saj. I ka plot dritë dhe dëshmojnë një botë plot ëndrra dhe dëshira. Ajo është inteligjente dhe kupton gjithçka ndodh. Megjithatë, për shkak se nuk është në gjendje të flasë, një barrierë e padukshme heshtjeje e ka distancuar prej të tjerëve që ka përreth. "Asaj nuk i pëlqen të luajë me shoqet apo qoftë edhe të dalë jashtë shtëpisë",- thotë Luljeta që shton se, "qëndron pothuajse tërë ditën përpara televizorit”.

Hapi i parë në një udhëtim të gjatë

Rruga që duhet të përshkojë Olivia për të qenë në gjendje të flasë normalisht, mund të jetë e gjatë, por sipas specialistit, brenda një kohe të shkurtër ajo është përmirësuar ndjeshëm. Shpresat se ajo mund të arrijë të jetojë në një mënyrë të plotë janë rritur shumë. Për tre vitet e ardhshme, vogëlushja do të shkojë rregullisht në qendrën e rehabilitimit dhe do të ndihmohet nga një psikolog profesionist, me shpresën që ajo të jetë në gjendje të flasë dhe të bashkëveprojë, ashtu si fëmijët e tjerë. "Shpresa që e kisha humbur, po më kthehet sërish pasi tani e shikoj Olivian të qeshur, duke luajtur dhe duke shqiptuar fjalën e saj të parë", - thotë Luljeta duke përqafuar të bijën. Për fat të keq, fëmijë të tjerë në Kurbin e gjithë Shqipërinë rrezikohen nga autizmi.

Fjala e parë...”mace”

Brenda të njëjtit projekt, Olivia u dërgua në një qendër të përshtatshme rehabilitimi në Tiranë, e vetmja publike në llojin e vet, ku ajo mund të marrë ndihmën e duhur mjekësore si dhe trajtimin e duhur. Një herë në çdo dy muaj, Olivia qëndron në këtë qendër për dy javë me radhë, si pjesë e një terapie intensive për ta ndihmuar të përmirësojë gjendjen e saj shëndetësore dhe për të kapërcyer problemin që ka. Për herë të parë në jetë, Olivia është në gjendje të marrë llojin e përshtatshëm të kujdesit dhe mbështetjes nga mjekë shumë të përkushtuar dhe profesionistë, nga punonjës socialë dhe psikologë. Sipas së ëmës, kur Olivia u kthye në shtëpi pas seancës së parë terapeutike, ajo ishte më e qetë dhe më e lumtur se kurdoherë tjetër. “Për herë të parë, më në fund tha fjalët e saj të para, të shumëpritura që prej kaq shumë kohe”,- tregon e përlotur Blerina, koordinatorja e organizatës, një grua shumë e lidhur me Olivian. Pas pesë vitesh pritjeje, "mace" ishte fjala e saj e parë. Macja e gjyshes, mikja e saj më e mirë...

Përpjekja për mbijetesë

Olivia jeton me mamin, babin e saj Halilin, 38 vjeç, dhe vëllain e saj 8-vjeçar. Shtëpia e tyre gjendet lehtë, jo vetëm për shkak se është e vogël dhe e vjetër, por edhe sepse është një nga më të varfrat e fshatit. Dhoma e tyre e ndenjes ka dy divane dhe televizorin të cilin ua ka falur një kushëri. Kanë kaluar shumë vite qëkur Halili ka patur një punë të qëndrueshme. Ai punon në ndërtim sa herë që arrin të gjejë punë. I vetmi burim i qëndrueshëm të ardhurash për familjen e tij, është asistenca prej 3000 lekësh në muaj që ata marrin nga sigurimet shoqërore. Situata e vështirë financiare dhe varfëria rëndohen edhe më nga fakti që vajza e tyre e vogël nuk mund të flasë. Vetëdija që ajo nuk ka të njëjtin gëzim si fëmijët e tjerë, e pengon familjen të shohë përtej varfërisë së saj. Kur Olivia ishte 2 vjeçe, prindërit e saj ishin të shqetësuar se ajo nuk kishte filluar ende të fliste, kështu që e vizituan tek një mjek në qytetin e Kurbinit, aty pranë. "Mjeku na qetësoi duke na thënë se Olivia është e shëndetshme dhe se ajo do të flasë normalisht, sepse dëgjimi i saj ishte normal",- kujton Luljeta. Kaloi edhe një vit tjetër dhe kur vajza ishte 3 vjeçe, prindërit e çuan përsëri te mjeku me të njëjtin shqetësim. Të tërë bashkëmoshatarët e Olivias kishin thënë fjalët e para, ndërsa vajza rrinte e heshtur. Pas vizitës së dytë, mjeku i tha se gjuha e saj qe e ngjitur me qiellzën dhe se i nevojitej një operacion për t’ia shqitur. Më në fund, shpresë... Deri pak muaj më parë, kur vajza filloi të jetë pjesë e projektit të “World Vision”, prindërit e saj nuk e dinin saktë se çfarë nuk shkonte me shëndetin e vajzës së tyre. Ata kishin marrë mesazhe jo të qarta nga mjekët e disponueshëm të zonës dhe gjithashtu nuk mund të përballonin financiarisht udhëtimin për në Tiranë për ta vizituar vajzën tek një specialist. Luljeta ishte e shqetësuar sepse Olivia qante e sëmurej shumë si dhe ishte shumë e acaruar, por ajo nuk ishte në gjendje të kuptonte se çfarë shqetësimi kishte ajo, në mënyrë që ta ndihmonte. "Kur e shikoja Olivian në këtë gjendje, e vetmja gjë që mund të bëja ishte të qaja bashkë me të, gjë që gjithsesi nuk e ndihmonte fare vajzën",- thotë Luljeta. Ajo tregon se, pasi u kuptua se Olivia kishte nevojë për ndihmë të menjëhershme e të specializuar, organizata ndërkombëtare e mbështeti financiarisht këtë familje për të shkuar në kryeqytet për t’u vizituar nga mjekët e duhur. Pas një seri vizitash tek specialistët përkatës, u bë e qartë se Olivia vuan nga autizmi, për të cilin, prindërit e saj nuk kishte dëgjuar kurrë më përpara. Edhe pse ky nuk ishte lajm i mirë, familja Olivias u ndje disi e çliruar. "Jam e lumtur që tani të paktën e di se çfarë nuk shkon me shëndetin e vajzës time, kështu që mund t’i jap asaj përkrahjen e nevojshme",- thotë Luljeta, me një fije shprese në fytyrë. "Tani e di se si ta ndihmoj më mirë vajzën time”.

gjynah per vajzen e gjor...ne dim tflasim por sdim se x cka tflasim